Δημοκρατία σε κρίση: Όταν η συμμετοχή γίνεται πολυτέλεια

Η δημοκρατία, όπως την γνωρίζουμε, βασίζεται στην ενεργή συμμετοχή των πολιτών. Όμως, σε πολλές σύγχρονες κοινωνίες, η συμμετοχή έχει μετατραπεί από δικαίωμα σε προνόμιο. Η αποστασιοποίηση, η απογοήτευση και η απαξίωση της πολιτικής διαδικασίας δεν είναι απλώς κοινωνικά φαινόμενα· είναι σημάδια βαθιάς κρίσης.

Η φθορά της εμπιστοσύνης

• Διαφθορά & αδιαφάνεια: Όταν οι θεσμοί λειτουργούν χωρίς λογοδοσία, οι πολίτες απομακρύνονται.

• Πολιτική αποξένωση: Οι νέοι, ειδικά, νιώθουν ότι η ψήφος τους δεν έχει αντίκτυπο. Η πολιτική μοιάζει με κλειστό κλαμπ.

• Μέσα ενημέρωσης & πόλωση: Η υπερπληροφόρηση και η χειραγώγηση της κοινής γνώμης ενισχύουν την σύγχυση και την αδράνεια.

Η ψευδαίσθηση της επιλογής

• Πολλές φορές, οι εκλογές προσφέρουν «επιλογές» που είναι παραλλαγές του ίδιου συστήματος.

• Η πολιτική συζήτηση επικεντρώνεται σε πρόσωπα και όχι σε πολιτικές.

• Η ιδεολογική ταυτότητα θολώνει πίσω από επικοινωνιακές στρατηγικές.

Η ανάγκη για πολιτική αναγέννηση

• Επανεκπαίδευση του πολίτη: Η πολιτική παιδεία πρέπει να επιστρέψει στα σχολεία και στις κοινότητες.

• Ακτιβισμός & συμμετοχικά μοντέλα: Η δημοκρατία δεν περιορίζεται στην κάλπη. Υπάρχουν μορφές συμμετοχής που αναζωογονούν τον δημόσιο διάλογο.

• Διαφάνεια & τεχνολογία: Η τεχνολογία μπορεί να ενισχύσει τη λογοδοσία και την πρόσβαση στη γνώση, αν χρησιμοποιηθεί σωστά.

Μαρία Στυλιανού

anazitiseis@gmail.com