Σταύρος Ξαρχάκος: Ρεμπέτικο, μια αιωνιότητα μετά

Το βροχερό Σαββατιάτικο απόγευμα φαινόταν πως θα χαλούσε τα σχέδια του κόσμου για τη μεγάλη συναυλία. Ωστόσο, η προσέλευση στο θέατρο Δάσους της Θεσσαλονίκης ήταν αθρόα. Η συναυλία άρχισε με μικρή καθυστέρηση. Παρ' όλο που υπήρχε κίνδυνος να ξεσπάσει πάλι η καταιγίδα, ο συνθέτης εμφανίστηκε χωρίς ομπρέλα.

Η ευγένεια, η εμβρίθεια και η βαρύτητα του έργου του συμπυκνωμένη σε μια φιγούρα. Μια προσωπικότητα που συνδύασε την εμπειρία των χρόνων με τη νεανικότητα που φέρουν τα όνειρά του. Το "καίγομαι καίγομαι", το "Μάνα μου Ελλάς", αλλά και το ''Δίχτυ", όπου η διαχρονική ποίηση του Νίκου Γκάτσου παντρεύτηκε με τη μαγευτική μελωδία και γέννησαν σπαρακτικές ερμηνείες, ταξίδεψαν 40 χρόνια μετά. Κάποια στιγμή ο ουρανός άρχισε να ψιχαλίζει. Μετά από λίγο σταμάτησε. Δίσταζε να βρέξει. Δεν μπορούσε να διακόψει τη μυσταγωγία. Μόνο κάπου κάπου άστραφτε σαν ξέσπασμα και απόκριση στην ηλεκτρική εκκένωση των ήχων και των στίχων.

Σημαντική στιγμή ήταν η ερμηνεία του συνθέτη στο "Πρακτορείο". Με τη βραχνή και αυστηρή φωνή έδινε για ακόμα μία φορά πνοή ζωής στο αιμάτινο στιχούργημα του Νίκου Γκάτσου. Κάτι ανάμεσα σε απαγγελία και τραγούδι. Πότε πότε σκυφτός αφουγκραζόταν τις νότες των οργάνων. Υπέρηχοι και υπόηχοι, που μόνο το αυτί ενός κορυφαίου συνθέτη μπορούσε να διακρίνει.

Άλλοτε όρθιος, μαέστρος, να διευθύνει την ορχήστρα με τις τρελαμένες και συνάμα οργανωμένες κινήσεις των χεριών του. Ακροβατώντας ανάμεσα στην ιδέα και την παρουσία και στιγμιαία αυτές οι δύο εκφάνσεις συναντιόντουσαν στο θρυλικό ρεμπέτικο 40 χρόνια μετά.

Δημήτρης Δημητριάδης